Kadim zamanlardan modern zamanlara hukuksuz savaşların tümünde en büyük zararı her zaman için siviller görmüştür ve görmektedir. Dini, mezhebi, etnik, egemenlik veya çıkar temellerinden hangisi üzerinde savaş hukukunun gözetilmediği çatışmalar yaşanmışsa, sivillere karşı insanlık suçu işlenmiştir o savaşlarda.
Suriye iç savaşında sahadaki ve dışarıdan müdahil olan devletlerdeki çeşitlilik, yukarıda zikredilen tüm nedenleri bu savaşta toplamıştır. Kimileri kendince din savaşı, kimileri mezhep savaşı, kimileri etnik savaşı, kimileri egemenlik savaşı veriyor kendince, kimileri de çıkar savaşı veriyor. Hakeza savaşa dışarıdan müdahil olan devletler de öyle.
Savaşa müdahil tüm taraflar sivillere karşı işlenen cinayetleri üstlenmiyor ve suçu başkasının üzerine yıkmaya çalışıyor. Bir yanda siviller katlediliyor, soykırım yapılıyor, öte yandan sivilleri kurtarmak için çabalayan istisnalar hariç, taraflar birbirlerini suçlamaya devam ediyor.
Suriye iç savaşında rejim ve oradaki silahlı örgütler tarafından sivillere karşı işlenen cinayetler kemiyet ve keyfiyet açısından, Siyonist İsrail rejiminin Filistinlilere ve Sırpların Boşnaklara karşı işlediği cinayetlerden çok değilse az değildir. Ama arada önemli iki fark vardır:
Filistin ve Bosna’da katleden, kafirdi lakin Suriye’de sivilleri kıyıma uğratanların hem kimliklerinde İslam yazıyor hem de çoğu İslam iddiasına sahip. Yani müslümanın müslümana zulmü, kafirin müslümana zulmünü geçmiş durumda. Müslümanı yok etmek için kafire ve gavura gerek kalmamış, çünkü müslüman kimliğini taşıyanlar zulümde kafiri ve gavuru sollamış.
İkinci fark da hem rejimin hem silahlı grupların hem de olaya müdahil İslam ülkelerinin, Batı ve Doğu emperyalist güçleri savaşta kendilerine yardım etmeye çağırmasıdır. Müslüman müslümanı öldürmek için kafirden yardım istedi, istiyor ve yardım alıyor. Bu fark, birinci farktan da beterdir. Müslüman müslümana acımaz ise, kafir neden ve niçin acısın?
Suriye ve Halep’te yaşananların özeti budur.
Bu durum, sivil insanları koruma ve onlara yardım etme sorumluğumuzu ortadan kaldırmıyor, aksine ağırlaştırıyor. Adalet ve izanını yitirmemiş devletlerden bireylere kadar her kimin elinden ne geliyorsa, masum sivillerin kurtarılması ve yaşamaları için çaba göstermesi gerekir.
