Mijara vê hefteyê ya Komeleya Xwenasî ya Wanê Herba Bedrê bû

Mamoste Fîkret ÇAKAR bi sohbeta xwe ya Kurdî ve behsa şerê Bedrê û mucadeleya navbera Musilmana û muşrîkada derbasbûyî kir.

Piştî hicreta medine Qereyşîyan tehdîten xwe zede kirin.Rojeke Ebdullah bin Ubeyy re mektubeke dişinin..Dibejin yan hûn ye Mihemmed bikujin yan jî eme we bikujin jin û zaroken we bindest bikin...

Rojeke reise qebîla Evse Sa’d bin Muaz ji bo Umre çobû mekkeye...Bibû mevane Umeyye bin Halef...Dosten berebun...Wexte gel Umeyye ka’be tavaf dikirin Ebu Cehil derket hemberen wan û got:Heke hûn Muhanımed xwedan derkeviıı em careke din nahelin hûn ka’be tawaf bikin. Muaz jî bersîveke ha da bû: Ger hûn nehelin em werin lere tawaf bikin eme jî Karwanen we ye diçin bo Suriyeye asteng bikin...

Salen paşîye Pexember as reya Surîyeye ya bazirganîye hilgirtîye bin kontrola xwe.Armanca wî Qerayşîyan mecburî Aştîye bike..

Pexember as..Di jîyana xwe de caran ewil beşdarî yekinîye Ebva ye bibû. Bi ve tevgere ve kanvanen qureyşîyan ketibune xetereyek zor de...Edî hem qurqyşîyan him derdora Pexember yen din fam dikirin ku hezek Muhammed jî heye. Hz Hamza,Sad bin Ebi Wakkas,Ubeyde bin Haris beşdari we herekete bun.Dîya pexember jî li Ebva ye hatibû defmkirin...Di ve sefere de pxember gel hinek reisen Ereban peyman çekirin..

Çend roj paş ve Pexember as. Abdullah Bin Cahş bi 12 sahaban ve şande Batn-ı Nahle...Batn-ı Nahle Taif û mekkeye bû..Pexember mektubek dabu Abdullah bin Cahşji xwestibu piştî du rajan paş ve ve mektube bixwene...Wexte Ebdullah bin Cahş mektup xwend,dît ku pexember ji vi dixweze kureyşîyan kontrol bike û dekheqe ve de agahîye bide pexember..Di ve navbere de Abdullah bin cahş dît ku karwanek qureyşîyan derbaz dibe, HucumE ve kerwane kirin û Amır bin hadramî kuştin,du miroven wan û malan wan xanimet hilgirt û hat medine..Le pexember xanimeta wî qebul nekir.Lewra pexember ji şer destur nadabeye.Meha herame bu...Hadrami papîre muavîya bu...Kuştina Amr bin hadrami bibû sedema xwîne..Taberî dibeje sedema şeren Bedire û yen din hemîyan kuştina Amr bin hadramîye..

Bedir 150 km dûrî Medineye.nave gundekeye..Çiyayen sipî û reş hene...Şere Bedire di vî gundî de hate hole...Muşrikan Abdulllah bin Ubayy xwestin pexember bikujin yan jî yen erişe medine bikin... Wexte kuştina hadrami kervvanek qureyşiyan yeki mezin li Surîyeye bu he nezivirîbu...Pexember sahabe bere kir ku isatişare kir.Muhaciran yekser sozdan pexember le çaven pexember Li ensar bû lewra ensar tine evî li medîne biparezin,ji bo ve tine soz dabune..gelo derveyî medine ji ye ew biparezana..Reîse hazrece Sa’d bin Ubade rabu ser pîyan û got:ya Resullah,em sond dixwen ku tine ji bo berxwedan hemberî dijmin na,Tu me bixwazi em xwe pavejne bahre,be guman eme xwe pavejne. İmam muslim wan gotinen Miqdad ha qeydike: Ya Resulullah,Em wekî qevme Musa nabejne te,here tu ıı rebbe xwe gel yek hembere dijmin şer bikin,eme lere runen benda we bisekinin.Eme jî mile te ye rastû û ye çepe,di peşîya te û pişt te şer bikin.

Pexember bi sesed sahaben xwe ve ji medîne reket...Di reda xwest ye emre wan biçuk din v arteşe derexe IJmeyr girîya..Biraye Sad bin Ebi wakkas...

Pexember,hinek sahaben xwe helan medine...Ebu lubabe,Asım bin Adi v.s. lewra Cihuyan dibe ku fıtneyeke bikin..

Pexember gihişte bedire u sekinî dijmin nezik bû...

Reîsen qureyşîyan hemî beştarî ve sefere bibun..Bes Ebu Lehep nehatibu şuna xwe mirovek şandibû.

Abbas,Utbe bin Rebia,Hars bin Amir,Nadir bin el Haris,Uıneyye,Ebu Cehil, ji wan yer yeki roje deh deve- serjedikirin...

Utbe bin Rebia fermandare qureyşîyan bû.

Wexte,qureyşî hatin li Bedire,kerwanan Ebu sufyan bi avayekî ewlehi de derbazî aliye mekkeye bibu.

Loma,qebila Adiy û zuhre paşve zivirîn li mekkeye...

Pexember as li bedire cihe sekinibû av tunebu..

Hııbab bin Munzir got:Ya resulluh,derheqe ve sekinandina ve ya lere de wahiyek daket an jî eve fıkra veye.

Pexember got: Wahîy nehat ewa flkra min ya şexsîye...a

Hııbab bîren ave em işgal biken yen din ji ser bigirin got:

Pexember gotina vvî qebul kir.

Peşîya şer de baranek barî..Sahabeyan destmej girtin..Ew ava barane ji kom kirin

Di bira xwe bînin,Xweda xewek sivik histe çaven ve ii asîman de baranek bi ser ve de barand...ila axir...

Ve şeve sahabeyan behna xwe vedabûn û xewek xweş kiribûn..Tine pexember neraza bû..xew neketibû çaven vvî...

Hakim bin Hüzzam çu cem Utbe ö got .Tu dizani,qureyş dixweze ji qatile hadramî tola x w e hilgire... tu dikarî diyeta vvî bidî û vî kari me xlaski..

Utbe qebul kir.

Lâkin Ebu cehil got: Kure utbe Huzeyfe li nav misilmana deye loma ew nevvere şer bike...

Ebu cehil gazi Amir kir û mesele bo vvî got.

Amir kir qîr hewar û ebu cehil jî Utbe re hekaret kir.

Wexte Utbe hekareten Ebu cehil bihis mixfera xwe da sere xwe û derket hola şer..Utbe..Biraye wî Şeybe Kure wî welid       

Her du arteş hemberî hev bûn...

Resule xweda dia dikir: Ya Rebbi, îro we’de xwe bîne cî.ya rebbi ew çend can jî bimirin,heta roja qiyamete ye ji bot e ewditîye bikin nanıînin.

Paşe resule Xweda mizgnîye dide..Ewe îro bere bûn he mî ye tek herin û birewin. Kamer-45

Baban bi kuran ve( hz Ebubekir û Ebdurrehman—Utbe û kure wî hjz Huzeyfe...Hz Ömer jEi xale xwe kuştibû..)

Li hemberi,Utbe,Şeybe u VVelid sere ewil Avf, Muaz û Abdullah bin Revaha derketin..utbe got: kare me gel we nîne.. gel muhammede..

Paşe hz Hemze ,Eli û Eb Ubeyde derketin hemberî wan..

Utbe û hemze,Welid ıı Eli, Şeybe û Ubeyde...şerkirin...

Ubeyde got: Ya resulullah ez şehidim.,pexember got bele tu şehidi.. Şer yekser dewam kir..pexember dia dikir.

Ebu Cehil dijminek qerese bû..Muaz ve muaviz qerar dabun ku Ebu Cehil bikujin..

Abdurrahman bin Avf...Muaz û Muavviz pirsa ebu cehil dikirin...İkrime mile Muaz şîr dike..Muaz mile xwe je dike...

Ebu Cehil û Utbe hatin kuştin morale qureyşîyan xirab bû..

Umeyye bin halef ket bin kontrola abdurrahman bin Avf...A b.Avf ew bibira Medine le Bilal û hevalen xwe umeyye kuştin...

Abbas,Akil,Newfel,Esed bin Amir,...esir bûn..Utbe bin ebu muayt û nadir bin el haris hatin idam kirin..

Pexember Ebu cehil merak dikir...Abdullah ibn-i mesud çu sere wî anî...

Çarde misilman şehid ketin...70 kuştiyen muşrikan hund jî esîr...

Li medine kincen paqij dane esîran...hz Abbas—Abdullah bin Ubeyy...

Fidye..hz.Ebubekir..pexember û hz Omer....Ji bo nekuştina wan na,ji bo fidyeye ayeten ezabe daketin..paşe Xweda ew jî helal kirin..

Edî. ji we xanîmeta ku we bi dest xistîve bi helali û vukî bixwin.Ji xweda bitirsin,bi rastîxweda şunelıveser û dilowane...Enfal-69